Scenariusz lekcji: biologia, koła zainteresowań, do wykorzystania w szkole ponadpodstawowej
Temat: Możliwości twórczego i prozdrowotnego wykorzystania elementów przyrody ożywionej – maiki.
Cele ogólne:
1. Uświadomienie uczniom znaczenia roślin w przyrodzie i ich znaczenia dla człowieka ze szczególnym uwzględnieniem roślin zielnych na przykładzie mniszka lekarskiego.
2. Rozwijanie kreatywności uczniów i umiejętności wykorzystania wiedzy biologicznej w codziennym życiu, w szczególności dla zachowania zdrowia.
3. Kształtowanie postaw prozdrowotnych i proekologicznych u uczniów.
Cele szczegółowe:
Wiadomości: Uczeń: - zdobywa wiedzę dotyczącą: roślin, pory ich kwitnienia, wykorzystania roślin leczniczych przez człowieka na przykładzie mniszka lekarskiego i innych gatunków.
Umiejętności: Uczeń: - porównuje mniszka z innymi roślinami, - wskazuje podobieństwa i różnice w budowie anatomicznej mniszka i innych roślin, - uzasadnia konieczność wykorzystania roślin przez człowieka w codziennym życiu, - wyszukuje i porządkuje informacje z różnych źródeł, -rozwija swoją kreatywność.
Postawy: Uczeń: - buduje przekonanie o ważnej roli przyrody w życiu człowieka, - rozwija umiejętność i postawę twórczego myślenia, - rozwija umiejętność kreatywnego wykorzystania elementów przyrody w codziennym życiu, - buduje postawy proekologiczne.
Kształtowane kompetencje:
- kompetencje w zakresie umiejętności uczenia się,
- kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych,
- kompetencje w zakresie technologii informatycznych,
- kompetencje czytelnicze,
- kompetencje językowe.
Metody i techniki pracy: pogadanka, prezentacja, warsztaty twórcze.
Formy pracy: zajęcia teoretyczne, zajęcia praktyczne (warsztaty)
Środki dydaktyczne: atlasy, komputer, Internet, kartki papieru, ołówki, kredki.
Opis przebiegu zajęć:
I. Część teoretyczna
1. Powitanie uczniów i innych uczestników zajęć.
2. Sprawdzenie obecności.
3. Zapoznanie z formą i celami lekcji.
4. Przypomnienie najważniejszych informacji dotyczących roślin - w formie pogadanki oraz pytań kierowanych do uczniów i ich odpowiedzi.
5. Przypomnienie informacji dotyczących znaczenia roślin w przyrodzie i ich znaczenia dla człowieka ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia roślin zielnych leczniczych - wykorzystanie ilustracji, atlasu i internetu.
6. Prezentacja mniszka lekarskiego jako rośliny zielnej. Wskazanie jej cech charakterystycznych.
7. Omówienie znaczenia mniszka lekarskiego w przyrodzie i dla człowieka oraz wskazanie właściwości rośliny wykorzystywanych przez człowieka.
8. Przedstawienie procedury wykonania syropu z mniszka.
Przygotowanie syropu:
W tym celu wykorzystujemy:
1. zebrane kwiaty mniszka, 2. cukier, 3. wyparzone słoiki. 4. łyżki, 5. biały papier.
Instrukcja postępowania:
Zebrane kwiaty należy przebrać i usunąć z nich ewentualne zanieczyszczenia (np. malutkie owady). Kwiaty oczyszczamy na białym papierze, dzięki czemu łatwiej można zauważyć ewentualne zanieczyszczenia. W słoikach układamy warstwowo kwiaty. Warstwę
o grubości około 2 cm posypujemy obficie cukrem. Czynność tę powtarzamy aż do wypełnienia całego słoiczka. Wypełniony słoik odstawiamy w nasłonecznione miejsce. Pod wpływem słońca cukier stopniowo będzie się rozpuszczał (obserwacja tego procesu przeprowadzona zostanie w kolejnych dniach). Tak przygotowany syrop będzie gotowy po około 14 – 21 dniach.
9. Poszukiwanie przez uczniów w zasobach internetowych i czytanie innych ciekawych informacji na temat roślin leczniczych wykorzystywanych przez człowieka.
II. Część warsztatowa
1. Przygotowanie kartek, ołówków, kredek.
2. Wykonanie przez uczniów rysunku biologicznego prezentującego mniszka lekarskiego lub innego wybranego gatunku zielnej rośliny leczniczej.
Rysunek powinien uwzględniać cechy charakterystyczne dla gatunku. Powinien być podpisany nazwą gatunkową w języku polskim i języku łacińskim.
3. Sprawdzanie przez nauczyciela prawidłowości wykonania rysunku biologicznego przez uczniów.
4. Prezentacja swoim prac przez uczniów wraz z ich omówieniem.
III. Podsumowanie zajęć
IV. Zadanie:
1. Zbierz w swojej najbliższej okolicy kwiaty mniszka lekarskiego i wykonaj z nich syrop według poznanej na lekcji instrukcji (instrukcja zostanie także przesłana przez nauczyciela uczniom przez e-dziennik).
2. W kolejnych dniach obserwuj proces powstawania syropu w słoiku i notuj w postaci tabelarycznej wynik swojej obserwacji.
V. Pożegnanie uczniów i pozostałych uczestników zajęć.
Materiały dydaktyczne wykorzystane do przeprowadzenia lekcji:
strony internetowe: